Bach-blog 2/10


Pleegde Bach plagiaat? 

Johann Sebastian Bach gebruikte in zijn Weihnachts-Oratorium een bepaalde melodie twee keer. Dat ‘gebruikte’ moet u letterlijk nemen, want hij componeerde die melodie niet zelf.

Het Weihnachts-Oratorium is in Nederland minder bekend dan de Matthäus-Passion. Ik leerde de Matthäus kennen als kind. Toen ik later het Weihnachts-Oratorium hoorde, dacht ik bij het eerste koraal: ‘Hé, ken ik dat niet uit de Matthäus?’ Bij het laatste koraal dacht ik dat weer. Hoorde ik dat nu goed? Google maakte mijn verrassing nog groter. Want wat bleek? Die melodie – één van Bachs bekendste melodieën! – is helemaal niet door Bach gecomponeerd, maar door Hans Leo Haßler (1564-1612), een componist die zo’n 125 jaar eerder leefde.

Bach verwerkte de melodie in het Weihnachts-Oratorium in het eerste koraal van deel 1 (‘Wie soll ich Dich empfangen’) en in het slotkoor van deel 6 (‘Nun seid ihr wohl gerochen’). Daarmee was de cirkel van het stuk als het ware rond. Eerder al had hij de melodie van Haßler, met de tekst van het kerklied ‘O Haupt voll Blut und Wunden’ van Paul Gebhardt (1607-1676) dat op die melodie gezongen werd, steeds laten terugkeren in zijn Matthäus-Passion.

Waarom deed Bach dat? Je kunt beter vragen: waarom niet? In de eerste plaats: de opvatting ‘hoe origineler een kunstwerk, hoe groter de kunstenaar’ is iets van later tijd. In Bachs tijd was originaliteit helemaal geen issue. Verder schreef hij deze muziek voor kerkdiensten, en daar werden nu eenmaal bestaande kerkliederen gezongen. Bach nam die liederen op een vanzelfsprekende wijze mee in zijn muzikale programma. En misschien is hier nog iets anders aan de hand. Haßlers melodie heeft én in de structuur van de Matthäus, én in de structuur van het Weihnachts een dragende rol. Mogelijk wilde Bach daarmee aangeven dat Christus’ geboorte (Weihnachts-Oratorium) weliswaar een feestelijke gebeurtenis is, maar tegelijk ook al de aankondiging van Zijn lijden en sterven (Matthäus-Passion).

GvdG

> Terug naar homepage met overzicht van alle verschenen Bach-blogs.

Login formulier

Toegang tot het Ledenportaal. Vergeet niet uit te loggen als je het ledenportaal verlaat !

PRIVACY POLICY

logo TKR
Dit is de privacy policy van ToonkunstKoor Roermond, gevestigd te Roermond en ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 40175647 (hierna: "TKR").

Deze privacy policy omschrijft welke persoonsgegevens het TKR van u heeft en voor welke doeleinden deze persoonsgegevens worden gebruikt.
De website van het TKR is: https://toonkunstkoorroermond.nl.

1. GEBRUIK VAN PERSOONSGEGEVENS

1.1 Wanneer u zich aanmeldt bij het TKR vult u een aantal persoonsgegevens van u in een aanmeldingsformulier.

1.2 Het aanmeldingsformulier vindt u op de website van het TKR. Indien u geen toegang hebt tot de website, kan het formulier u worden toegezonden.

1.3 Het TKR verzamelt op deze wijze een aantal van de volgende persoonsgegevens van leden / vrienden en sponsoren:

  • Naam
  • Adres
  • E-mailadres
  • Telefoonnummer
  • Geboortedatum
  • Geslacht
  • IBAN bankrekeningnummer
  • Stemsoort
  • Pasfoto
  • Foto’s van uitvoeringen, concerten, repetities waarop u bent afgebeeld.

1.4 Het TKR gebruikt deze gegevens (mogelijk) om:

  • Het lidmaatschap te effectueren;
  • Informeren van de leden over de Algemene Ledenvergaderingen;
  • Versturen van nieuwsbrieven en nieuwsflitsen;
  • Contributie(be)rekening;
  • Contact met u op te nemen of te onderhouden;
  • Pasfoto om herkenbaar voor de overige leden te zijn, het zogenaamde smoelenboek;
  • Foto’s van uitvoeringen, concerten, repetities waarop u bent afgebeeld op de website van het koor en om op de facebookpagina te plaatsen voor publicitaire doeleinden.
  • E-mailadressen.

2. INFORMATIE, WIJZIGING EN BEZWAAR

2.1 U kunt contact opnemen met het TKR via info@toonkunstkoorroermond.nl over:

  • meer informatie over de wijze waarop het TKR persoonsgegevens verwerkt;
  • vragen naar aanleiding van deze privacy policy;
  • inzage in de persoonsgegevens die het TKR over u verwerkt;
  • bezwaar maken tegen het gebruik van uw gegevens door het TKR.

3. BEVEILIGING VAN UW GEGEVENS

3.1 Het TKR zal uw gegevens uitsluitend gebruiken voor de in deze privacy policy genoemde doeleinden en ze niet langer bewaren dan noodzakelijk.

3.2 Het TKR zal adequate technische en organisatorische maatregelen treffen om uw gegevens te beveiligen. Het is echter nooit mogelijk om uw gegevens 100% te beveiligen.

4. DERDEN

4.1 Het TKR zal uw gegevens niet aan derden verstrekken, tenzij u daarvoor uw uitdrukkelijke toestemming heeft gegeven of het TKR daartoe verplicht is op grond van de wet of een rechterlijke uitspraak.

5. MELDING AUTORITEIT PERSOONSGEGEVENS

5.1 Wanneer er ondanks de door ons getroffen beveiligingsmaatregelen onverhoopt een inbreuk op onze beveiliging plaatsvindt, en die inbreuk leidt tot (de kans op) aanzienlijk ernstige nadelige gevolgen voor de bescherming van uw persoonsgegevens, wordt de Autoriteit Persoonsgegevens hiervan op de hoogte gesteld.

6. MELDING AAN BETROKKENE

6.1 U wordt van een eventuele inbreuk op onze beveiliging op de hoogte gesteld, indien de inbreuk waarschijnlijk ongunstige gevolgen heeft voor uw persoonlijke levenssfeer.

7. WIJZIGINGEN PRIVACY POLICY

7.1 Het kan voorkomen dat het in deze privacy policy opgenomen beleid in de toekomst wordt gewijzigd. Wij raden u daarom aan om onze privacy policy regelmatig te bekijken.